9 grudnia 2022

Urny kanopskie

 

    Zmumifikowane wnętrzności umieszczane były w naczyniach zwanymi uranami kanopskimi. Były one zazwyczaj wykonane z gliny, kamienia lub alabastru. Ciekawa jest kwestia pochodzenia ich nazwy. Wzięła się z błędu interpretacyjnego popełnionego przez pierwszych egiptologów. Kanopos był bowiem sternikiem Menelaosa, mężem pięknej Heleny, która była uwiedziona przez Parysa. Jak wiemy, doprowadziło to do wojny trojańskiej. Kanoposa czczono w Delcie w postaci wazy. Egiptolodzy uznali, że fakt znajdowania się czterech waz w wielu miejscach pochówku miały związek z tą postacią znaną z mitologii greckiej. Pierwsze urny kanopskie były trzymane w rzeźbionych wapiennych skrzyniach. Można je było znaleźć też w kwadratowych zagłębieniach wykopanych w podłożu lub w ścianach grobowców.
Najstarszym zestawieniem urn kanopskich jaki znaleziono, jest zestaw pochodzący z grobowca królowej        Hetepheres - matki Cheopsa.
Początkowo urny miały płaskie przykrywki. Zostały one wyparte przez przykrywki przedstawiające ludzką głowę, ale ten trend nie utrzymał się zbyt długo. W okresie Średniego Państwa każda z czterech przykrywek przedstawiała jednego z synów Horusa. Każdy organ w nich chowany był identyfikowany z innym bóstwem i chroniony był przez określoną boginię. Na przykład: jelita wiązano z Kebehsenufem, a chroniła je Selkekt, natomiast wątroba - Imsetowi, a chroniona była przez Izydę.

    Urny kanopskie znajdowane są w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation.

Pawian - symbol Thota

    

    Cieszył się w starożytnym Egipcie dużym szacunkiem. Był symbolem Thota - boga mądrości i pisma. Pawian był czczony jako zwierzę święte.
    W plastyce kultowej pawiana wyobrażano jako wielkie białe zwierzę siedzące w kucki - postawa ta przedstawiała równowagę między światłem i ciemnością oraz między prawdą i błędem.

    Pawian występuje w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation.

Ważenie serca zmarłego w starożytnym Egipcie

    Wierzenia starożytnego Egiptu wskazują, że po śmierci odbywał się osąd nad zmarłym. Jego końcowym aktem było ważenie serca zmarłej osoby. Anubis prowadził zmarłego do wagi. Na jednej z szal kładzione było pióro - symbol bogini prawdy Maat. Na drugiej - serce zmarłego. Bóg zmarłych czuwał nad wskazaniami wagi, wynik procesu zapisywał Thot na papirusie. Gdy szale były zrównoważone - wynik wówczas dla zmarłego był pozytywny. W przeciwnym przypadku szala wagi byłaby przechylona pod ciężarem jego złych uczynków za życia. Często w takim przypadku zmarła osoba była zmuszona pożytkować się magią. Miała zwracać się z apelem do swojego serca.
    Negatywny wynik procesu był zagrożeniem potępienia wobec zmarłego - ponowna śmierć. Sprawcą miał być potwór Ammit - wg wierzeń żeński demon. Był hybrydą krokodyla (pysk), lwa lub innego dzikiego kota (tułów) i hipopotama (zad). Ponowna śmierć z paszczy i szponów bestii nie była jedyną  opcją kary. Na papirusach Księgi Umarłych można znaleźć przedstawienia owianego grozą Jeziora Płomieni, które było strzeżone przez cztery pawiany, które "nie kłamią i brzydzą się grzechami". Miejsce to przeznaczone jest dla tych, którym dowiedziono winę.
    Obok wierzeń o Ammicie można znaleźć także wierzenia o innym demonie - Eurynomosie. Miał on pożerać ciała zmarłych, pozostawiając tylko kości nieboszczyka. Jego skórę malowano w kolorze niebiesko-czarnym. Istnieją też podania o wierzeniu w etruskiego Charu - demona śmierci, którego ciało miało ołowiano-niebieski odcień.

     Ważenie serca powiązane jest z zagadką występującą w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation.