Teoria budowy świata, która zakładała, że nieruchoma Ziemia znajdująca się w środku Wszechświata jest najistotniejszym jego elementem, a wokół niej krążą pozostałe ciała niebieskie. Teoria ta powstała w starożytnej Grecji.
Poza umieszczeniem Ziemi w Centrum Wszechświata, u podstaw teorii leżało przekonanie o kulistości ciał niebieskich, a także kołowości i jednostajności ich ruchów. Największą popularność w ramach teorii geocentrycznej zyskały: system sfer homocentrycznych – stworzony przez Platona, Eudoksosa z Knidos i Arystotelesa, oraz system epicykliczny – stworzony przez Apoloniusza i Hipparcha, który został ostatecznie dopracowany przez Ptolemeusza.
Przeciwieństwem geocentrycznej teorii jest teoria heliocentryczna – opis świata, według którego Słońce jest środkiem układu planetarnego. Dookoła niego krążą planety (wśród nich Ziemia). Wg tej teorii planety krążą dookoła Słońca w następującej kolejności (licząc od Słońca): Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun i Pluton*. Teoria heliocentryczna została opracowana przez Mikołaja Kopernika w jego dziele De revolutionibus… (1543 rok). Przyjęcie kopernikańskiej teorii heliocentrycznej budowy świata przez naukę zapoczątkowało rozwój nowoczesnej astronomii.
Ciekawostka: przy panowaniu wcześniejszej teorii geocentrycznej budowy świata, już w starożytności Arystarch z Samos wypowiedział myśl, że Ziemia biegnie dookoła Słońca.
Geocentryczna teoria jest wpleciona w jedną z zagadek do rozwiązania w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation w poziomie The Lost Library.
____
* Od 2006 roku oficjalnie Pluton nie jest już uważany za planetę, lecz za planetę karłowatą, gdyż nie spełnia wymagań miana planety.
