Geocentryczna teoria

 

    Teoria budowy świata, która zakładała, że nieruchoma Ziemia znajdująca się w środku Wszechświata jest najistotniejszym jego elementem, a wokół niej krążą pozostałe ciała niebieskie. Teoria ta powstała w starożytnej Grecji.
    Poza umieszczeniem Ziemi  w Centrum Wszechświata, u podstaw teorii leżało przekonanie o kulistości ciał niebieskich, a także kołowości i jednostajności ich ruchów. Największą popularność w ramach teorii geocentrycznej zyskały: system sfer homocentrycznych – stworzony przez Platona, Eudoksosa z Knidos i Arystotelesa, oraz system epicykliczny – stworzony przez Apoloniusza i Hipparcha, który został ostatecznie dopracowany przez Ptolemeusza.
    Przeciwieństwem geocentrycznej teorii jest teoria heliocentryczna – opis świata, według którego Słońce jest środkiem układu planetarnego. Dookoła niego krążą planety (wśród nich Ziemia). Wg tej teorii planety krążą dookoła Słońca w następującej kolejności (licząc od Słońca): Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun i Pluton*. Teoria heliocentryczna została opracowana przez Mikołaja Kopernika w jego dziele De revolutionibus… (1543 rok).  Przyjęcie kopernikańskiej teorii heliocentrycznej budowy świata przez naukę zapoczątkowało rozwój nowoczesnej astronomii.
    Ciekawostka: przy panowaniu wcześniejszej teorii geocentrycznej budowy świata, już w starożytności Arystarch z Samos wypowiedział myśl, że Ziemia biegnie dookoła Słońca.

    Geocentryczna teoria jest wpleciona w jedną z zagadek do rozwiązania w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation w poziomie The Lost Library.

____

* Od 2006 roku oficjalnie Pluton nie jest już uważany za planetę, lecz za planetę karłowatą, gdyż nie spełnia wymagań miana planety.

Arka Przymierza

 

    Arka Przymierza (hebr. Aron ha-Berit) – święty symbol obecności Boga, czczony przez Żydów. Ukryta od czasu zniszczenia Pierwszej Świątyni Jerozolimskiej. Opisywana jako skrzynia z drzewa akacjowego pokryta złotem i zwieńczona dwoma posągami modlących się cherubinów. Zawiera ponoć tablice Dekalogu, laskę Aarona i złote naczynie z manną. W okresie koczowniczym Arka Przymierza była zabierana przez Żydów na pola bitewne.
    Nazywana także arką Mojżesza, skrzynią Boga izraelskiego/możności/Pańską/Przymierza Bożego/świadectwa/świętą.
    Tablice Dekalogu – symbolizują przymierze Boga z Izraelitami odnowione po ich wyjściu z Egiptu. Dwie kamienne tablice, które Bóg wręczył przywódcy Izraelitów – Mojżeszowi. Zapisanych na nich było Dziesięć Przykazań, które symbolizują Prawo Boże.
    Ciekawostka: wspominają o niej: Księga Wyjścia i Księga Samuela ze Starego Testamentu.

    Arka Przymierza znajduje się w Croft Manor w grze Tomb Raider I (1996). Jest to nawiązanie do filmu Indiana Jones i Poszukiwacze Zaginionej Arki.

Most londyński Tower Bridge

    Najsłynniejszy londyński most, powstał w 1894 roku. Charakteryzuje się dwoma neogotyckimi potężnymi wieżami. Przed nim rolę głównego mostu w Londynie grał London Bridge.
    Do 1909 roku możliwe były bez żadnych ograniczeń wycieczki na górną galerię, by móc z niej podziwiać widok na miasto. Niestety została zamknięta z powodu częstych samobójstw i aktów prostytucji.
 

    Tower Bridge jest na chwilę widoczny w filmie Tomb Raider (2001). Lara podąża nim motorem na spotkanie z Wilsonem w sprawie zegara.

Highlands - północna część Szkocji

    Północna część Szkocji. Tereny te są rzadko zaludnione, a odległości między większymi miastami są dosyć spore. Dwa największe miasta tej części Szkocji, to Inverness i Aberdeen.
    Highlands przyciąga turystów surową przyrodą i przepięknymi widokami. Największym szczytem tego obszaru jest Ben Nevis (1345 m).
    Południowa część Szkocji to Lowlands.

    W grze Tomb Raider III Gold: The Lost Artefact jeden z poziomów - Higland Fling - swoją nazwą i budową terenu nawiązuje do północnej części Szkocji.

Mumifikowanie kotów

    W starożytnym Egipcie koty były ważnymi zwierzętami w życiu religijnym. Kojarzone były z wieloma bóstwami, ale najbardziej znani bogowie to Bastet i Sechmet. Aby uzyskać przychylność bogów, starożytni Egipcjanie składali w świątyniach kocie mumie jako ofiary. Często dołączane były do nich modlitwy. Mumie robiono z martwych kotów, które były znajdowane przy drodze. W późniejszym okresie zakładane były specjalne hodowle tych zwierząt. W okresie poprzedzającym wielkie uroczystości religijne zabijano masowo koty.
    Egipcjanie widzieli w kotach uosobienie bóstwa – czyli widzialną postać niewidzialnego. Koty nabierały wielkiej wartości z chwilą śmierci. Wówczas stawał się łącznikiem między człowiekiem, a bóstwem. Ludzie składając kocią mumię w ofierze, starali się ze starannością odwzorować wygląd kota. Można nazwać starożytnych Egipcjan naturalistami – bacznie obserwowali otaczający ich świat i realistycznie go przedstawiali.
    W mumiach znajdują się szkielety młodych lub dorosłych kotów. Jednak bywają też mumie puste lub z jedną kością, która nie zawsze należała do kota.

    W grze Tomb Raider Anniversary można znaleźć relikwię w postaci zmumifikowanego kota w poziomie Temple of Khamoon.

Nagowie - mityczne stworzenia

    Mityczne inteligentne stworzenia mające ludzką twarz i długi gadzi ogon. Nagowie są potomkami Kadru i Kaśjapy. Ich zamiarem jest zamieszkanie Patali – podziemnego świata. Posiadają wspaniałe pałace i żyją w luksusie. Królem nagów był wąż Wasuki, zamieszkiwał on Bhogawati.
    Ich kult nawiązuje do kultu drzew, jakszów, wody, ziemi i Wielkiej Bogini. Reprezentują siły ziemi, zwłaszcza wilgotnej, rozdającej obficie. Udzielają ludziom bogactw, dają trzody, zdrowe potomstwo, długowieczność i szczęście. Nagowie są piękni, silni i olbrzymi. Poruszają się zwinnie i szybko na swych niewidzialnych nogach. Charakteryzują się rozmaitymi barwami: zieloną, niebieską, czerwoną lub białą. Dowolnie zmieniają kształty, ukazują się w postaci ludzi z wężowymi kapturami nad głową. Kobiety nagów – nagini – odznaczają się wielkim wdziękiem i urodą.
    Nagowie przebywają w korzeniach drzew – stają się podobni do jakszów. Częściej jednak zamieszkują ziemię, jaskinie i wodę.  Lubią wilgoć, ich wijące się ciała przypominają morskie fale. Żywią się powietrzem, światłem księżyca, a od ludzi przyjmują mleko.

    Nagowie są przeciwnikami w poziomie Coastal Thailand w grze Tomb Raider Underworld.

Balon braci Montgolfier

    Bracia Joseph i Etienne Montgolfier byli właścicielami fabryki produkującej papier w Annonay. Jeden z nich zauważył, że papier woskowany nie przepuszcza rozgrzanego powietrza. Dla pogłębienia wiedzy, rozpoczęli próby z papierowymi balonikami.
    5 czerwca 1783 roku bracia wypuścili publicznie pierwszy większy balon wykonany z papieru, który miał średnicę 12 metrów. Start odbył się z rynku w Annonay. Ich balon przeleciał odległość 2336 metrów, a unosił się na wysokości 1800 metrów.
    19 września tego samego roku, bracia zademonstrowali większy balon w Paryżu w obecności króla, jego dworu oraz zgromadzonych ludzi. W koszu, który był przyczepiony do balonu, umieścili barana, koguta i kaczkę. Po ośmiominutowym locie i przebyciu 2,5 kilometra pierwsi powietrzni „pasażerowie” wylądowali.
    Balony autorstwa braci Montgolfier, wykonane z jedwabiu, miały u dołu otwór. Przed startem pod otworem zapalano papier, a wnętrze balonu napełniano ogrzanym powietrzem. Dzięki temu balon unosił się, a źródło ciepła pozostawało na ziemi.
    Następne projekty wykonywane były z tkaniny lnianej, wyklejonej papierem. Napełniane były dymem z ogniska, na którym palono trawę i drobne drewno. Ciężar takiego balonu, który wzniósł się w pierwszy lot, wynosił 317 kilogramów.
    Obaj bracia zostali honorowymi członkami Akademii Francuskiej i otrzymali szlachectwo.
    21 listopada 1783 roku na balonie Montgolfiera po raz pierwszy wznieśli się ludzie – Pilatre de Rozier i d’Arlandes. W 30 minut przelecieli nad Paryżem, używając do tego balonu o ulepszonej konstrukcji. Źródło siły wznoszenia umieszczono w gondoli. Wpłynęło to na zwiększenie wysokości lotu i odległości, ale stanowiło to też niebezpieczeństwo. Powłoka balonu w każdej chwili mogła spłonąć. Na szczęście podczas pierwszego lotu nie doszło do nieszczęścia. Wydarzenie to weszło do historii aeronautyki.

    Balon braci Montgolfier występuje w grze Tomb Raider III Gold: The Lost Artefact w poziomie Reunion.

Stonehenge - krąg megalitów

    Wzniesienie kręgu megalitów Stonehenge datuje się na lata ok. 1900-1400 p.n.e. Znajduje się w południowej Anglii, ok. 15 kilometrów na północ od miasta Salisbury. Był to wówczas największy i najbardziej skomplikowany projekt w Europie. Składa się z kręgu zewnętrznego (30 potężnych głazów o wys. ponad 4 metrów, przykrytych blokami poprzecznymi) oraz z kręgu wewnętrznego (ok. 50 mniejszych kamieni). Całość otacza rów o średnicy 114 metrów oraz wał. Z kręgami łączy się droga o dł. 343 metrów, otoczona wałem i rowem, prowadząca w kierunku, w którym wschodzi słońce w dniu 22 czerwca.
    W 1914 roku odkryte zostały między kręgiem zewnętrznym a fosą ślady jeszcze trzech kręgów. Przypuszcza się, że Stonehenge było miejscem kultu Słońca.
    Krąg do dnia dzisiejszego owiany jest tajemniczością i nie do końca są znane założenia jego zbudowania. Jednak prowadzone są liczne badania wokół i w środku kręgu. Niektóre badania wysuwają ciekawe wnioski. Najciekawszym z nich jest przedstawienie Stonehenge jako miejsca, do którego ludzie przybywali, by odzyskać zdrowie.
    Drugą ciekawą teorią wysuwaną przez badaczy jest ciągła wiara ludzi w świętość kręgu. Do dnia dzisiejszego strukturę Stonehenge celebrują druidzi. Wierzą, że znajduje się w nim siła mitu i szacunek dla przodków.
    Inna teza przedstawiana przez badaczy wiąże się z przesileniem zimowym, które przypada w okolicach 21 grudnia. Teoria zakłada, że w czasach epoki brązu dzięki Stonehenge określano środek zimy i początek nowego roku uprawnego. Krąg miał być sukcesem owej gospodarki rolnej.

    Stonehenge znajduje się w grze Tomb Raider III Gold: The Lost Artefact w poziomie Willard's Lair oraz w dwuczęściowym komiksie wydanym przez TOP COW - Krwawe kamienie.

Oset - symbol Szkocji

 

    Oset jest jednym z symboli Szkocji, a także emblematem Najstarszego i Najszlachetniejszego Orderu Ostu - brytyjskiego odznaczenia państwowego (z łac. Nemo me impune lacessit – „Nikt nie wzywa mnie bezkarnie”).

    W grze Tomb Raider III Gold: The Lost Artefact w poziomie Highland Fling znajdują się dwa artefakty przedstawiające oset (Thistle Stone).

Montezuma II - władca Azteków

 

    Montezuma II lub Moctezuma (ur. ok. 1466 r., zm. 30 czerwca 1520) - władca Azteków (od 1503 r.). Początkowo był kapłanem boga Huicilipochtli. Objął tron w okresie rozkwitu miasta Tenochtitlan. W licznych wyprawach zdobywał jeńców na ofiary dla bóstwa. Wiele podległych plemion, wobec których stosował ucisk, po wkroczeniu Hiszpanów w 1519 roku stanęło po ich stronie i ułatwiło wejście do stolicy. Montezuma został uwięziony w listopadzie 1519 roku. Stał się powolnym narzędziem w rękach H. Cortesa. Zmarł w czasie zamieszek w Tenochtitlanie, ugodzony kamieniem w głowę.

    Mumia Montezumy występuje w serialu animowanym Tomb Raider Re\Visioned w odcinku Revenge of the Aztec Mummy.

Xolotl (Szolotl) - aztecki bóg

    Aztecki bóg psów, mroczny brat bliźniak boga Quetzalcoatl. Zazwyczaj przedstawiany był jako zniekształcone stworzenie o zniszczonej twarzy. W ręku trzymał siekierę, która była symbolem unicestwienia. Boga Xolotl widziano jako Gwiazdę Wieczorną.

    Xolotl był mitycznym towarzyszem Słońca w jego codziennej wędrówce po niebie. Przenosił Wielkiego boga ponad dziewięcioma przepaściami świata Podziemi. Aztekowie opierając swój światopogląd na tych wierzeniach, mieli w zwyczaju grzebanie zmarłych wraz z psem. Zwierzęta te miały towarzyszyć zmarłym w wędrówce po państwie Zmarłych.

    Xolotl jest głównym wrogiem w grze Lara Croft and the Guardian of Light.

Urny kanopskie

 

    Zmumifikowane wnętrzności umieszczane były w naczyniach zwanymi uranami kanopskimi. Były one zazwyczaj wykonane z gliny, kamienia lub alabastru. Ciekawa jest kwestia pochodzenia ich nazwy. Wzięła się z błędu interpretacyjnego popełnionego przez pierwszych egiptologów. Kanopos był bowiem sternikiem Menelaosa, mężem pięknej Heleny, która była uwiedziona przez Parysa. Jak wiemy, doprowadziło to do wojny trojańskiej. Kanoposa czczono w Delcie w postaci wazy. Egiptolodzy uznali, że fakt znajdowania się czterech waz w wielu miejscach pochówku miały związek z tą postacią znaną z mitologii greckiej. Pierwsze urny kanopskie były trzymane w rzeźbionych wapiennych skrzyniach. Można je było znaleźć też w kwadratowych zagłębieniach wykopanych w podłożu lub w ścianach grobowców.
Najstarszym zestawieniem urn kanopskich jaki znaleziono, jest zestaw pochodzący z grobowca królowej        Hetepheres - matki Cheopsa.
Początkowo urny miały płaskie przykrywki. Zostały one wyparte przez przykrywki przedstawiające ludzką głowę, ale ten trend nie utrzymał się zbyt długo. W okresie Średniego Państwa każda z czterech przykrywek przedstawiała jednego z synów Horusa. Każdy organ w nich chowany był identyfikowany z innym bóstwem i chroniony był przez określoną boginię. Na przykład: jelita wiązano z Kebehsenufem, a chroniła je Selkekt, natomiast wątroba - Imsetowi, a chroniona była przez Izydę.

    Urny kanopskie znajdowane są w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation.

Pawian - symbol Thota

    

    Cieszył się w starożytnym Egipcie dużym szacunkiem. Był symbolem Thota - boga mądrości i pisma. Pawian był czczony jako zwierzę święte.
    W plastyce kultowej pawiana wyobrażano jako wielkie białe zwierzę siedzące w kucki - postawa ta przedstawiała równowagę między światłem i ciemnością oraz między prawdą i błędem.

    Pawian występuje w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation.

Ważenie serca zmarłego w starożytnym Egipcie

    Wierzenia starożytnego Egiptu wskazują, że po śmierci odbywał się osąd nad zmarłym. Jego końcowym aktem było ważenie serca zmarłej osoby. Anubis prowadził zmarłego do wagi. Na jednej z szal kładzione było pióro - symbol bogini prawdy Maat. Na drugiej - serce zmarłego. Bóg zmarłych czuwał nad wskazaniami wagi, wynik procesu zapisywał Thot na papirusie. Gdy szale były zrównoważone - wynik wówczas dla zmarłego był pozytywny. W przeciwnym przypadku szala wagi byłaby przechylona pod ciężarem jego złych uczynków za życia. Często w takim przypadku zmarła osoba była zmuszona pożytkować się magią. Miała zwracać się z apelem do swojego serca.
    Negatywny wynik procesu był zagrożeniem potępienia wobec zmarłego - ponowna śmierć. Sprawcą miał być potwór Ammit - wg wierzeń żeński demon. Był hybrydą krokodyla (pysk), lwa lub innego dzikiego kota (tułów) i hipopotama (zad). Ponowna śmierć z paszczy i szponów bestii nie była jedyną  opcją kary. Na papirusach Księgi Umarłych można znaleźć przedstawienia owianego grozą Jeziora Płomieni, które było strzeżone przez cztery pawiany, które "nie kłamią i brzydzą się grzechami". Miejsce to przeznaczone jest dla tych, którym dowiedziono winę.
    Obok wierzeń o Ammicie można znaleźć także wierzenia o innym demonie - Eurynomosie. Miał on pożerać ciała zmarłych, pozostawiając tylko kości nieboszczyka. Jego skórę malowano w kolorze niebiesko-czarnym. Istnieją też podania o wierzeniu w etruskiego Charu - demona śmierci, którego ciało miało ołowiano-niebieski odcień.

     Ważenie serca powiązane jest z zagadką występującą w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation.

"Triumf Neptuna" - rzymska mozaika

     Jeśli zastanawialiście się kiedykolwiek co znajduje się na dnie basenu w Croft Manor w Tomb Raider III, to biegniemy z pomocą.
Otóż w basenie z TRIII znajduje się rzymska mozaika "Triumf Neptuna".

Tomb Raider III, Croft Manor, basen

"Triumf Neptuna"