Semerchet - siódmy król I dynastii

    Semerchet – siódmy król I dynastii (ok. 2890/70 p.n.e.), syn Dewena i królowej Batiiries. Imię Horusowe Semerchet oznacza Towarzysz bóstw. Uważany był za uzurpatora. Panował tylko osiem lat i kilka miesięcy.
    Semerchet jest jedynym władcą z I dynastii, na którego czasy nie jest datowana żadna mastaba w Sakkarze.

    Semerchet występuje w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation.

Terakotowa Armia

    Terakotowa Armia – zbiór ponad ośmiu tysięcy posągów wykonanych z terakoty przedstawiających naturalnych rozmiarów wojowników. Przedstawiani są również z końmi i całym osprzętem, które umieszczone były w grobowcu pierwszego chińskiego cesarza Qin Sji Juanga w odległości 1,5 km od jego sarkofagu. Naukowcy uważają, że cesarz przed śmiercią rozkazał, by podczas pochówku zakopano figury pod ziemią. Terakotowa Armia miała chronić go i pomóc odzyskać mu władzę w życiu pozagrobowym.
    Każda z figur charakteryzuje się indywidualnymi cechami twarzy. Można odróżnić na nich wyraźne emocje. Badacze wysnuli tezę, że każdy z posągów jest swoistym portretem konkretnego żołnierza, a ich wygląd jest dowodem na to, że pochodzili oni z różnych stron i ludów Chin.  Terakotowe posągi mają zróżnicowane uzbrojenie i fryzury. Badacze dopatrzyli się dwudziestu czterech wzorów wąsów. Dzięki unikalnemu wyglądowi każdego z wojowników, można przypisać poszczególnego członka armii do konkretnego rodzaju służby. Z całej armii można wyodrębnić także medyków i zwykłych cywilów. Znajduje się w niej także dwumetrowy górujący nad innymi generał.
    Nogi każdego posągu w środku są pełne, natomiast korpusy – puste. Ułatwiało to transport poszczególnych rzeźb oraz ustawianie w rzędach.
    Pierwotnie każda z figur była pomalowana. Kolory zachowały się do momentu odkrycia Armii, lecz po wydobyciu jej na powietrze barwy stopniowo znikały.
    Ciekawostka dodatkowa: Terakotowa Armia przechodzi odnowienie. Archeolodzy muszą oczyścić posągi ze stwardniałej przez lata glinianej powłoki. Uszkodzone egzemplarze – idą do odnowienia.
Specjaliści chcą przede wszystkim odnowić kolorystykę posągów. Najciekawsze z nich są pilnie strzeżone. Konserwatorzy restaurują barwy, które dotrwały do naszych czasów. Badania wykazują, że niektóre barwniki były użyte w wielkiej ilości, co stanowiło poważną inwestycję. W starożytności do malowania posągów używano bieli, czerni, czerwieni, a także koloru niebieskiego i żółtego.

    Terakotowa Armia występuje w grze Tomb Raider II: Starring Lara Croft / The Dagger of Xi'an w poziomie Temple of Xi'an oraz w filmie Lara Croft Tomb Raider: The Cradle of Life.

Kartusz z imieniem Tutenchamona

 

    Ludzie z Core Design postarali się, aby gracz nie szybko zapomniał o Tutenchamonie po przejściu pierwszego poziomu egipskiego - The Tomb of Seth w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation. Otóż już w następnym poziomie - Burial Chambers - niejednokrotnie znajduje się na ścianach kartusz z imieniem Tutenchamona.

    Imiona faraonów prawdopodobnie funkcjonowały podobnie do naszych imion na zasadzie fonetycznej. Na co dzień nie tłumaczymy sobie naszych imion. Nie myślimy nad tym  co znaczy np. Dorota, Barbara, Andrzej, Filip. Podobnie było w starożytnym Egipcie z imionami faraonów, jak np. Senuseret, Amenemhat, Amenhotep czy Ramzes. Te imiona były noszone nie tylko przez faraonów, ale też przez zwykłych Egipcjan.
    Imiona faraonów, które były rodzajem religijnej, filozoficznej i politycznej deklaracji są trudne do jednoznacznej interpretacji. Do 19. dynastii każdy następny władca samodzielnie konstruował zapis swego imienia w postaci kartusza. Ich imiona musiały zmieścić się na niewielkim kartuszu, więc nie mogły być to rozbudowane zdania. Zazwyczaj były ograniczone do przedstawienia kilku znaków. Każdy władca miał swój unikalny kartusz ze swoim imieniem tronowym.

Święte jezioro w starożytnym Egipcie

 

    Święte Jezioro – każda świątynia starożytnego Egiptu miała własne święte jezioro. Każdego poranka (poranek to symbol początku świata) miał w jeziorze powtarzać się akt stworzenia. W wielu inskrypcjach istnieje określenie wody świętego jeziora jako prawody, w których bóg słońca codziennie obmywa swe oblicze. Amenhotep III kazał ustawić nad brzegiem jeziora świątynnego w Karnaku wielkiego kamiennego skarabeusza jako symbol wschodzącego słońca. W wodzie świętego jeziora kapłani wykonywali rytuały ablucji. Każdy Egipcjanin po swej śmierci pragnął być w świętym jeziorze obmyty. Miniaturowe wersje tych stawów można znaleźć w postaci czary libacyjnej na stołach ofiarnych, które były stawiane zmarłym przed grobem. Święte jezioro w Herakleopolis miało powstać z krwi i ropy Ozyrysa (lub Heriszefa). W Księdze Bram zbiornik wodny w kształcie prostokąta określa się jako „jezioro życia”, a na jego brzegu stoi dwanaście bóstw o głowach szakali.

    W grze Tomb Raider IV: The Last Revelation w sekcji Karnaku jeden z poziomów nosi tytuł Sacred Lake.

Jaszczurka w starożytnym Egipcie

 

    W starożytnym Egipcie nierozłączny emblemat upału i płodności. Pomimo łudzącego podobieństwa do krokodyla, jaszczurka budziła sympatię – przez swą miłość do Słońca, które było czczone przez Egipcjan.

    Jaszczurka widoczna jest w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation na jednej z cutscenek.

Gwiazda pięcioramienna - znaczący symbol w starożytnym Egipcie

 

    W egipskich hieroglifach niejednokrotnie występuje pięcioramienna gwiazda. Forma tego symbolu wywodzi się od rozgwiazdy, która występuje w Morzu Czerwonym. Starożytni Egipcjanie utożsamiali nocne niebo z pramorzem. Tak więc wszelakie morskie zwierzęta łączone były z ciałami niebieskimi. Przedstawiane zazwyczaj były w barwie żółtej lub czerwonej. Jednak istnieje jeszcze dodatkowe znaczenie hieroglifu gwiazdy. Symbolizuje nauczyciela, który nawigował ciałami niebieskimi. W czasach pierwotnych gwiazdy postrzegano jako dusze zmarłych. Często występowały na malunkach we wnętrzach sarkofagów.
    W mitologii egipskiej: niezliczone gwiazdy-dusze wędrowały za Słońcem podczas jego podróży przez królestwo światła i mroku. Pod postaciami gwiazd mogły objawiać się różne bóstwa: Izyda postrzegana była jako Syriusz, który podąża za duszą Ozyrysa, czyli Orionem.
    W późniejszym czasie Niebo zostało podzielone na trzydzieści sześć sfer. Każdej została przyporządkowana jedna gwiazda lub gwiazdozbiór. Każde z bóstw Nieba panowało przez dziesięć dni. Największym poważaniem cieszyła się gwiazda okołobiegunowa, gdyż w przeciwieństwie do wszystkich innych ciał niebieskich nie znikała na zachodzie.

    Artefakty w postaci pięcioramiennej gwiazdy znajdują się w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation. Można znaleźć je w następujących poziomach:

• Inside Menkaure's Pyramid: Western Shaft Key
• Mastabas: Northern Shaft Key, Southern Shaft Key
• Khufu's Queen's Pyramids: Eastern Shaft Key

    Wszystkie cztery artefakty-klucze wykorzystać trzeba w poziomie Inside The Great Pyramid.

Xi'an - kilka definicji

 

    Jak się okazuje, nazwa głównego artefaktu z drugiej części TR też nie została wymyślona przez Core Design. Istnieje kilka definicji:

1. oznacza „nieśmiertelny”. Termin ten zazwyczaj zarezerwowany jest dla taoistów.
2. Xi’an – Wrota Jedwabnego Szlaku. Strzegą go słynni terakotowi wojownicy z cesarskiego grobowca.
3. Xi’an – w starożytności było miastem, będącym jedną z czterech wielkich stolic Chin, obok Pekinu, Luoyangu i Nanjing. Za dynastii Tang miasto było uważane za najbogatsze na całym świecie. Do Xi’an przybywali kupcy z południowej i zachodniej części Azji, by sprzedawać papier, żelazo i jedwab. Mieszały się tu też różne religie – islam, buddyzm oraz odłam chrześcijaństwa, nestorianizm.

Usta Prawdy - starożytny wykrywacz kłamstw

    Usta Prawdy – kamienna tarcza, przedstawiająca rzymskiego boga rzek – zwana Bocca della Verita.  Znajduje się w kościele Santa Maria In Cosmedin w Rzymie. Naukowcy  uważają, że pierwotnie stanowiła przykrycie starożytnego wodociągu lub zbiornika na wodę. Istnieje o niej pewna średniowieczna legenda. Mówi ona, że ten kto włoży rękę do Ust i skłamie, straci dłoń. Inna legenda głosi, że obiekt ten został stworzony przez maga Wirgiliusza, który za pomocą Ust miał sprawdzać wierność rzymskich małżonek.
Od Bocca della Verita wziął nazwę otaczający kościół plac.
    Ciekawostka: Usta Prawdy były „bohaterem” filmu „Rzymskie wakacje”. Widoczne są w jednej z najsłynniejszych scen kinematografii – kiedy księżniczka Anna (Audrey Hepburn) i jej towarzysz – dziennikarz (Gregory Peck) zwiedzają Rzym. Niewątpliwie scena ta przyczyniła się do zwiększenia popularności Ust Prawdy. Do dnia dzisiejszego rzesze turystów pragną włożyć w Usta rękę, jak bohaterowie filmu.

    Usta Prawdy znajdują się w grze Tomb Raider V: Chronicles w poziomie Streets of Rome. Co ciekawe można je spotkać w dwóch postaciach: jako stojąca statua oparta o ścianę i jako miejsce, w które trzeba umieścić rękę, by móc podnieść blok z podłogi. Tak więc Lara też jest poddana próbie mówienia prawdy.

Barka pogrzebowa Cheopsa

 

    W Gizie wokół Wielkiej Piramidy Cheopsa zostały znalezione podłużne komory z częścią wyposażenia grobu faraona. Było to kilka drewnianych barek o pokaźnych rozmiarach. Były na tyle zniszczone, że trzeba było dokonać rekonstrukcji. Udało się zrekonstruować jedną – można ją oglądać obecnie w małym muzeum nieopodal piramidy. Pozostałe łodzie pozostały pod ziemią.
    Ich znaczenie do dnia dzisiejszego pozostaje zagadką. Niektórzy badacze wiążą je z codzienną drogą Słońca, inni zaś z pozagrobową podróżą faraona w zaświaty. Dziób i rufa są w kształcie trzciny papirusowej. Materiał, z którego zrobiona jest kabina, imituje maty trzcinowe. W niej umieszczono sarkofag z ciałem zmarłego faraona.
    Ciekawostka: podobne łodzie stanowiły codzienny środek transportu po Nilu w czasach starożytnych. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że też i taką funkcję pełniła na początku barka Cheopsa, i to w niej faraon odbył swą ostatnią podróż po Nilu do miejsca wiecznego spoczynku – Wielkiej Piramidy w Gizie.

    Barkę pogrzebową Cheopsa można znaleźć w menu głównym gry Tomb Raider IV: The Last Revelation, oraz poziomie promującym grę - Tomb Raider - The Times Exclusive Level.

Mumifikowanie kotów

    W starożytnym Egipcie koty były ważnymi zwierzętami w życiu religijnym. Kojarzone były z wieloma bóstwami, ale najbardziej znani bogowie to Bastet i Sechmet. Aby uzyskać przychylność bogów, starożytni Egipcjanie składali w świątyniach kocie mumie jako ofiary. Często dołączane były do nich modlitwy. Mumie robiono z martwych kotów, które były znajdowane przy drodze. W późniejszym okresie zakładane były specjalne hodowle tych zwierząt. W okresie poprzedzającym wielkie uroczystości religijne zabijano masowo koty.
    Egipcjanie widzieli w kotach uosobienie bóstwa – czyli widzialną postać niewidzialnego. Koty nabierały wielkiej wartości z chwilą śmierci. Wówczas stawał się łącznikiem między człowiekiem, a bóstwem. Ludzie składając kocią mumię w ofierze, starali się ze starannością odwzorować wygląd kota. Można nazwać starożytnych Egipcjan naturalistami – bacznie obserwowali otaczający ich świat i realistycznie go przedstawiali.
    W mumiach znajdują się szkielety młodych lub dorosłych kotów. Jednak bywają też mumie puste lub z jedną kością, która nie zawsze należała do kota.

    W grze Tomb Raider Anniversary można znaleźć relikwię w postaci zmumifikowanego kota w poziomie Temple of Khamoon.

Urny kanopskie

 

    Zmumifikowane wnętrzności umieszczane były w naczyniach zwanymi uranami kanopskimi. Były one zazwyczaj wykonane z gliny, kamienia lub alabastru. Ciekawa jest kwestia pochodzenia ich nazwy. Wzięła się z błędu interpretacyjnego popełnionego przez pierwszych egiptologów. Kanopos był bowiem sternikiem Menelaosa, mężem pięknej Heleny, która była uwiedziona przez Parysa. Jak wiemy, doprowadziło to do wojny trojańskiej. Kanoposa czczono w Delcie w postaci wazy. Egiptolodzy uznali, że fakt znajdowania się czterech waz w wielu miejscach pochówku miały związek z tą postacią znaną z mitologii greckiej. Pierwsze urny kanopskie były trzymane w rzeźbionych wapiennych skrzyniach. Można je było znaleźć też w kwadratowych zagłębieniach wykopanych w podłożu lub w ścianach grobowców.
Najstarszym zestawieniem urn kanopskich jaki znaleziono, jest zestaw pochodzący z grobowca królowej        Hetepheres - matki Cheopsa.
Początkowo urny miały płaskie przykrywki. Zostały one wyparte przez przykrywki przedstawiające ludzką głowę, ale ten trend nie utrzymał się zbyt długo. W okresie Średniego Państwa każda z czterech przykrywek przedstawiała jednego z synów Horusa. Każdy organ w nich chowany był identyfikowany z innym bóstwem i chroniony był przez określoną boginię. Na przykład: jelita wiązano z Kebehsenufem, a chroniła je Selkekt, natomiast wątroba - Imsetowi, a chroniona była przez Izydę.

    Urny kanopskie znajdowane są w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation.