Maat - ucieleśnienie kosmicznego porządku

    Bogini Maat, na tle innych bóstw z mitologii egipskiej, była istotą dość abstrakcyjną. Symbolizowała ucieleśnienie kosmicznego porządku, którego musieli przestrzegać bogowie, królowie i zwykli śmiertelnicy. Była odpowiedzialna za cykliczną naturę życia, bez niej nie byłaby możliwa jakakolwiek egzystencja.
    Jej kapłanami byli sędziowie, urzędnicy państwowi. Ucieleśniali prawo bytu, prawdę i uniwersalny porządek. Posługiwali się piórem, jako symbol prawdy, wyrazu lekkości. Z prawdy tej wypływały czyny prawe i dobre. Stąd serce człowieka było poddawane próbie na Wadze Prawdy przed boskim sądem w zaświatach. Nie powinno być ono cięższe niż piórko.
    Kult bogini Maat wiązany był z normami i prawami społeczeństwa egipskiego. Był swoistym zbiorem uregulowanych relacji między faraonem a jego ludem. Poddani byli wynagradzani przez faraona za posłuszeństwo. Ponadto faraon utrzymywał harmonię w relacjach między bogami a ludźmi poprzez czuwanie nad wypełnianiem religijnych obowiązków. Dzięki temu każdy z panujących faraonów pomagał wszystkim bogom w zachowaniu równowagi kosmicznej. Zależała od niej nie tylko egzystencja bogów, ale też ludzi.

    W grze Tomb Raider IV: The Last Revelation w poziomie Underneath the Sphinx znajduje się artefakt Stone of Maat.

Obraz "The Grand Canal Venice"

    W Croft Manor w grze Tomb Raider III: Adventures of Lara Croft znajduje się obraz "The Grand Canaal Venice" namalowany przez francuskiego malarza i grafika Edouarda Maneta. Obraz ten pojawia się w Posiadłości Croftów w kilku miejscach. Kilka sztuk tego dzieła jest powieszona do góry nogami.

Motyw ozdobny ze ściany pałacu Ca’Pesaro

    Ca’Pesaro (w Wenecji) - zaprojektowany w 1710 roku przez Baldassarego Longhenę pałac. Znajdują się w nim Galleria Internazionale d’Arte Moderna oraz Museo d’Arte Orientale. W galerii wystawia się sztuki podczas Biennale w Wenecji, natomiast muzeum przechowuje skarby księcia Enrica di Borbone z jego podróży po Azji w latach 1887-1889.
 

    W grze, w poziomie Opera House, na początku poziomu na ścianach znajduje się motyw ozdobny z tego właśnie budynku. Jest to geometryczny powtarzający się motyw w postaci małych, połączonych ze sobą spiral. Na ścianach pałacu Ca’Pesaro motyw znajduje się na dolnej części budynku.

    Ten motyw dekoracyjny znajduje się w grze Tomb Raider II: Starring Lara Croft/The Dagger of Xian w poziomie Opera House.

Plakat filmu "Barbarella"

    W grze Tomb Raider II: Starring Lara Croft/The Dagger of Xian w poziomie Offshore Rig na samolocie umieszczona została postać Barbarelli z plakatu promującego film Barbarella z 1968 roku.

Plakat, z którego pochodzi umieszczona Barbarella, występuje w kilku wersjach. Widoczny jest też na cutscenkach z samolotem.

 

Garść informacji o filmie:

• reżyser: Roger Vadim
• scenariusz: Roger Vadim, Brian Degas
• gatunek: komedia, przygodowy, Sci-Fi
• produkcja: USA, Francja, Włochy
• światowa premiera: 10 października 1968r.
• główna rola: Jane Fonda

Portert dwóch dam z rodziny Lake

    W Croft Manor w grze Tomb Raider II: Starring Lara Croft/The Dagger of Xian znajduje się się obraz - portret dwóch dam z rodziny Lake, namalowany ok. 1600 roku przez Sir Peter'a Lely'ego - angielskiego malarza. Prócz portretów uprawiał też malarstwo rodzajowe i alegoryczne.

Anch z symbolami Dżed i Uas

 

    Anch – jako hieroglif, jest to symbol przedstawiający dwa związane ze sobą odcinki sznura, możliwe że pierwotnie sandała. Jako pojęcie – Anch, to „życie”. Wiąże się też z „życiem wiecznym” i ideą odrodzenia. Źródłem życia są bogowie, dlatego w zapisie hieroglificznym ich imion często występuje ten symbol.
    Wszelakie bóstwa wizerunkowo przedstawiane są ze znakiem anch w rękach. Często można spotkać też wizerunek boga zbliżającego się do władcy, który podaruje mu symbol anch, jest to wówczas zapewnienie nieśmiertelności.
    Można spotkać przy zapisie hieroglificznym niektórych imion władców symbol anch, co wskazje na to, że dany władca został „obdarowany życiem”.

    Anch w grze Tomb Raider I w poziomie Obelisk of Khamoon:
    W grze Tomb Raider I w poziomie Obelisk of Khamoon jest anch znajdujący w Muzeum Brytyjskim. Z przodu ma dodatkowe symbole: berło uas i filar dżed. Powstanie przedmiotu datuje się na lata 700-500 p.n.e.

    Dżed – z czasem został nazwany słupem lub filarem dżed. Pierwotnie wyobrażał on snop trzciny lub zboża. Oznacza pojęcie „stabilności”. Często kojarzony był z twardością i z zasadą męską. Z czasem zaczęto interpretować jego symbolikę jako kręgosłup Ozyrysa, dlatego więc dżed stał się jego symbolem.
    Ceremonia ustawiania filaru dżed była odprawiana w czasie jubileuszu lub po śmierci faraona. Natomiast zwykłym Egipcjanom wkładano amulet przedstawiający ten symbol do grobu.

    Uas – laska lub berło zwieńczone zwierzęcą głową i z rozwidlonym dolnym końcem. Jest atrybutem bogów, stąd zamiennie jest nazywany berłem lub laską. Jako hieroglif znak ten oznaczał „boską władzę”.

    W hieroglifach Anch, Dżed i Uas niejednokrotnie są zapisywane obok siebie. W jednym zestawieniu występują jako tradycyjne życzeniowe formuły odnoszące się do króla: „życie, stabilność, władza”, albo: „oby żył, oby był stabilny i oby był obdarzony władzą”, lub: „Wszelkie życie, stabilność i władza”.

    Ten konkretny model amuletu Anch występuje w grze Tomb Raider I (1996) w poziomie Obelisk of Khamoon. W poziomie kończącym sekcję egipską - Sanctuary of the Scion również znajduje się anch, ale już jako inny model.

Naos - domostwo bogów w starożytnym Egipcie

    Naos – w starożytnym Egipcie relikwiarz lub miniaturowa kaplica. Stanowi domostwo boga, w którym przechowywano posąg lub symbol bóstwa. Umieszczane były w sanktuarium, w głębi świątyni. Początkowo były tylko drewniane.
    Pierwsze kamienne naosy pojawiły się prawdopodobnie w okresie Średniego Państwa, jednak czasami występowały jeszcze w Nowym Państwie. Dopiero w Epoce Późnej spotykane były naosy kamienne, wykute z jednego bloku wraz ze wszystkimi elementami dekoracyjnymi. Naos (w języku egipskim per ur, „wielki dom”) nawiązywać może do tradycji pierwotnej świątyni Górnego Egiptu.

    Naosy występują w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation (1999) w poziomie Guardian of Semerkhet.

Sklepienie z wnętrza Panteonu

    Panteon – jeden z najważniejszych zabytków w Rzymie. Był to największy na świecie budynek w kształcie kopuły przez około 1300 lat, aż do XV wieku. Przykład doskonałości i harmonii w architekturze starożytnej. Budynek został zbudowany na planie koła. Jego wysokość jest równa jego średnicy – 43 metry. Dziś jest to jedna z najwspanialszych i najlepiej zachowanych budowli z czasów starożytnego Rzymu. Gmach ten powstał w II w. n.e. za panowania cesarza Hadriana na Polu Marsowym. Służył jako świątynia poświęcona wszystkim bogom. Kopuła Panteonu miała przedstawiać gwiezdne sklepienie. Jedynym źródłem oświetlenia wnętrza budowli jest otwór w dachu o średnicy 9 metrów. Symbolizuje on słońce. Ten sposób iluminacji wnętrza przynosił niezwykłe i ciekawe efekty wizualne.
    Ciekawostka: Panteon w VII wieku został przekształcony w kościół katolicki Matki Boskiej i Męczenników (Basilica di Santa Maria ad Martyres).
    W 663 roku na zlecenie cesarza Konstansa II zostały zdjęte brązowe pozłacane płytki, gdyż brakowało kruszcu do bicia monet.
    W XVI wieku na polecenie papieża Urbana VIII Barberini usunięte zostały brązowe belkowania z przedsionka. Z przetopionego materiału miał być odlany baldachim stojący nad grobem św. Piotra oraz armaty dla Castel San Angelo.
    W XIV wieku Panteon zmieniono w fortecę. Został odnowiony w okresie renesansu. Wówczas pracami kierował Rafael Santi, który później został pochowany w nim. W Panteonie zostali pochowani też wielcy artyści oraz niektórzy królowie Włoch.


    Sklepienie z wnętrza Panteonu znajduje się w grze Tomb Raider I (1996) w poziomach St Francis’ Folly, Colosseum, Palace Midas jako ozdoba sufitu.

Plakietka z królem Makherure (Amenemhat IV) i z Atumem

    Jest to ażurowa złota plakietka. Scena umieszczona na plakietce przedstawia króla Makherure (Amenemhat IV) ofiarującego wazę maści Atumowi (bóg zachodzącego słońca).  Rama plakietki składa się z dwóch słupków podtrzymujących znak nieba z poprzeczką u dołu. Atum w prawej ręce trzyma anch, a w lewej berło uas. Powstanie plakietki datuje się na 1808-1799 p.n.e.
    Wymiary: wysokość – 2,9cm, szerokość – 3,1cm, głębokość – 0,1cm, waga – 8 gramów.

    Obecnie okaz można podziwiać w Muzeum Brytyjskim.

    Plakietka znajduje się w grze Tomb Raider I (1996) w poziomie City of Khamoon. Została też później wykorzystana w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation (1999).

Obraz Henry'ego William'a Beechey'a

    Henry William Beechey - angielski malarz i odkrywca. Syn malarza Sir Williama Beechey’a. Henry William Beechey namalował obraz inspirowany scenerią w Grobowcu Setiego I położonego w Dolinie Królów (KV 17), który został odkryty przez Belzoniego.

    Obraz znajduje się w grze Tomb Raider I (1996) w poziomie Obelisk of Khamoon. Dodatkowo hieroglify z obrazu znajdują się zarówno w poziomie City of Khamoon, jak i w Obelisk of Khamoon.     Ciekawostką jest też to, że Core Design tworzyło swoje własne kartusze z wybranych symboli z hieroglifów z obrazu H. W. Beechey'a.

Willa Hadriana

 

    Tivoli to miejscowość położona 30 km na wschód od Rzymu, nad rzeką Aniene, u stóp Gór Sabińskich. Miasteczko to liczy dziś 56 tysięcy mieszkańców. Pierwotnie nazywało się Tibur. Według Dionizjusza z Halikarnasu miasteczko to zostało założone wcześniej niż Rzym. Jest też wspomniane przez Wergiliusza w Eneidzie. Malownicze okolice miasteczka przyciągały zamożnych starożytnych Rzymian, więc były ulubionymi miejscami wypoczynku. Miejscowość tę upodobał sobie między innymi imperator Hadrian zakładając swoją willę.
    Dziś ruiny Willi Hadriana to światowej klasy zabytek wpisany na listę UNESCO.
   Pałac został wybudowany w latach 118-134 n.e. Składa się z licznych budowli, które tworzą cztery główne kompleksy: publiczne, prywatne cesarza i jego gości, dla urzędników oraz dla żołnierzy, służby i niewolników). Połączone są one dziedzińcami i portykami, a także podziemnymi korytarzami, którymi poruszała się służba. Najprawdopodobniej był to jeden z największych pałaców starożytności. Jego obszar sięgał nawet 300 ha (obecnie zachowało się 56 ha). Jego powierzchnia była porównywalna do Pompei. Liczne podróże cesarza po Grecji i Egipcie miały wpływa na kształt i wystrój pałacu. Greckie i egipskie rozwiązania architektoniczne przenosił do swojej willi. Najbardziej widoczne jest to w najpiękniejszej części kompleksu – tzw. Kanoposu. Część ta stanowiła basen, który swój kształt i nazwę bierze od kanału łączącego miasta Kanopos i Aleksandrię. Znajdują się tu posągi, które są kopiami kariatyd z Erchetejonu w Atenach.
    Godnym uwagi jest też  Ogród-Stadion (zwany Casino). Przylegają do niego tzw. Małe i Wielkie Termy. W części zachodniej znajduje się punkt widokowy. Zdobiące willę mozaiki obecnie dostępne są do zwiedzania w Muzeach Watykańskich i berlińskich. Na wiosnę w ruinach kompleksu odbywa się festiwal teatralny.

    Łuk nad kolumnami w poziomie Palace Midas z gry Tomb Raider I (1996) wzorowany jest bardzo podobnym łukiem nad kolumnami w Pałacu Hadriana w Tivoli.

Porządek joński

 

    Jeden z klasycznych porządków, czyli systemów konstrukcyjno-kompozycyjnych w architekturze. Elementy tych porządków określone są określonymi proporcjami i odznaczają się jednolitą formą. Istnieje pięć głównych porządków klasycznych: dorycki, joński, koryncki, toskański i kompozytowy. Zostały one przyjęte przez architekturę renesansu i usystematyzował je Leone Battista Alberti w swym traktacie z 1452 r. De re aedificatoria libri cedem (Dziesięć ksiąg o sztuce budowania). Jest to jeden z najważniejszych traktatów teoretycznych. Każdy porządek miał swoje charakterystyczne cechy. Każdy z porządków był odpowiedni dla określonego charakteru budynku.
    Porządek joński charakteryzuje się kapitelami z wolutą opisywaną często jako przypominającą baranie rogi. Ich fronty i boki różnią się wyglądem, co nie jest cechą charakterystyczną dla innych porządków. Kolumny jońskie zazwyczaj mają żłobkowane trzony i profilowane bazy. Fryz ciągły może być gładki lub ozdobiony dekoracją reliefową.

    Kolumny wykonane w porządku jońskim znajdują się w grze Tomb Raider I (1996) w poziomie Palace Midas.

Płaskorzeźba wotywna poświęcona bogini Bendis

 

    Marmurowa płaskorzeźba pochodząca z Aten, datowana na lata 400-375 p.n.e.
   Relief przedstawia grupę śmiertelnych wyznawców, którzy przychodzą do trackiej bogini Bendis (kojarzonej z grecką Artemidą). Grupa składa się z ośmiu nagich atletów prowadzonych przez dwóch brodatych i ubranych w draperie urzędników albo trenera i sponsora.
Obecnie relief znajduje się w kolekcji Muzeum Brytyjskiego w Londynie.

    Relief ten występuje w grze Tomb Raider I (1996) w poziomach St. Francis' Folly, Colosseum i Palace Midas.

Relief – młodzi sportowcy

 

    Relief (płaskorzeźba) z marmurowej podstawy (jeden z jej boków) pomnika nagrobnego sportowca.  Relief ten przedstawia młodych sportowców trenujących w trzech konkurencjach pięcioboju (skok w dal, zapasy i rzut oszczepem). Pochodzi z Aten, ok. 510 r. p. n. e. Obecnie relief ten znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym  w Atenach w kolekcji płaskorzeźb.

    Relief ten występuje w grze Tomb Raider I (1996) w poziomach St. Francis' Folly, Colosseum i Palace Midas.

Antico Caffe Greco - słynna rzymska kawiarnia

 

    Antico Caffe Greco – słynna kawiarnia w Rzymie znajdująca się przy ulicy Via Condotti. Jest to jedna z najstarszych kawiarń rzymskich, jej tradycja sięga 1870 roku. Słynie ona przede wszystkim ze swych znamienitych gości. Odwiedziły ją takie postacie jak: Hector Berlioz, Edward Grieg, Felix Mendelssohn, Richard Wagner, Goethe, Byron, Gabriele d’Annunzio, Giacomo Leopardi, Carlo Levi, Mikołaj Gogol, Arthur Schopenhauer, Stendhal, Ibsen, Hans Christian Andersen, Orson Welles. Bywali w niej także przybywający do Rzymu Polacy. Można wśród nich wymienić Mickiewicza, Norwida, Słowackiego, Kraszewskiego, Lenartowicza, Sienkiewicza, Krasińskiego, Wierzyńskiego, Siemiradzkiego, Gierymskich, Miłosza, Matejkę, Konopnicką, Żeromskiego i Przybyszewskiego.

    Szyld Antico Caffe Greco znajduje się w grze Tomb Raider V: Chronicles, w poziomie Streets of Rome. W grze nazwa kawiarni została zmieniona, brzmi ona Antico Caffe Recco.

Barka pogrzebowa Cheopsa

 

    W Gizie wokół Wielkiej Piramidy Cheopsa zostały znalezione podłużne komory z częścią wyposażenia grobu faraona. Było to kilka drewnianych barek o pokaźnych rozmiarach. Były na tyle zniszczone, że trzeba było dokonać rekonstrukcji. Udało się zrekonstruować jedną – można ją oglądać obecnie w małym muzeum nieopodal piramidy. Pozostałe łodzie pozostały pod ziemią.
    Ich znaczenie do dnia dzisiejszego pozostaje zagadką. Niektórzy badacze wiążą je z codzienną drogą Słońca, inni zaś z pozagrobową podróżą faraona w zaświaty. Dziób i rufa są w kształcie trzciny papirusowej. Materiał, z którego zrobiona jest kabina, imituje maty trzcinowe. W niej umieszczono sarkofag z ciałem zmarłego faraona.
    Ciekawostka: podobne łodzie stanowiły codzienny środek transportu po Nilu w czasach starożytnych. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że też i taką funkcję pełniła na początku barka Cheopsa, i to w niej faraon odbył swą ostatnią podróż po Nilu do miejsca wiecznego spoczynku – Wielkiej Piramidy w Gizie.

    Barkę pogrzebową Cheopsa można znaleźć w menu głównym gry Tomb Raider IV: The Last Revelation, oraz poziomie promującym grę - Tomb Raider - The Times Exclusive Level.

Ozyrys - sędzia zmarłych

 

    Ozyrys – bóg zmarłych i władca zaświatów. Syn Geba (boga ziemi) i Nut (bogini nieba), małżonek Izydy i ojciec Horusa. Został zamordowany przez swego brata – Seta, który zamierzał przejąć władzę w Egipcie. Kawałki zwłok Ozyrysa zostały rozrzucone w różnych częściach kraju. Izyda zebrała pocięte ciało męża, Nut przywróciła mu dawną świeżość, a bogowie – życie. Zmartwychwstały utożsamiany był z szeregiem bóstw, opiekunów umarłych, stał się władcą życia pozagrobowego i sędzią zmarłych. Czczony był także jako bóg wegetacji roślinnej. Przedstawiany był w postaci mumii z koroną atef na głowie i z insygniami władzy – berłem i biczem. Kult Ozyrysa istniał jeszcze w okresie cesarstwa rzymskiego.

    Ozyrys występuje w:
- grze Lara Croft and the Temple of Osiris - jako tytułowy przeciwnik
- serialu animowanym Tomb Raider Re\Visioned, w odcinku trzyczęściowym Keys to the Kingdom

    W grze mobilnej Lara Croft Tomb Raider: The Osiris Codex (2003) przedmiotem fabularnym jest manuskrypt ze starożytnego Egiptu - Kodeks Ozyrysa.

Indra i biały słoń Ajrawata

    Jeden z najstarszych i najważniejszych bogów w mitologii indyjskiej. Bóg niebios, deszczu, gromów i błyskawic, z których stworzył swą waderę – piorun będący bronią Indry. Bóg ten porównywany jest do Zeusa. Uosabia siłę, energię, witalność natury. Bóg-byk urodził się rozpruwając bok swej matki krowy.
Jego kolorem jest złocień lub czerwień. Posiada długie ramiona, którymi sięga do nieba. Jeździ złotym rydwanem, który ciągnięty jest przez gniade rumaki z rozwianymi grzywami.
    Wprawił w ruch słońce. Pełen energii, przewyższał innych inteligencją. Do dnia dzisiejszego podkreśla się moc Indry. Jest olbrzymi, mocarny, zwycięski, niepowstrzymany, niezrównany, jedyny. Pan siły, władca potęgi.
    Jego znaczenie w hinduizmie zmniejszyło się na rzecz głównej trójcy bóstw: Brahmy, Wisznu i Siwy.

    Ajrawata – z mitologii indyjskiej: legendarny biały słoń, na którym poruszał się bóg niebios – Indra. Zwierzę było przedstawiane z trzema lub trzydziestoma trzema głowami. W Indiach zwany jest Ajrawata, gdzie w wierzeniach indyjskich pełni rolę strażnika Wschodu. Symbolizuje wielką deszczową chmurę.

    Ciekawostka uzupełniająca:
Indradźala – sztuka magiczna nauczana przez Indrę;
Indrani – żona Indry, bogini niebios. Ideał kobiecości. Wierna swemu mężowi. Wie, że nigdy nie zostanie wdową, więc jest najszczęśliwszą ze wszystkich żon;
Indrapura – miasto Indry, jego raju.

    Reliefy przedstawiające Indrę na słoniu są częstym elementem zdobiącym ściany w poziomach indyjskich w grze Tomb Raider III: Adventures of Lara Croft.

Apsarasa - boska uwodzicielka

    Z mitologii indyjskiej: „strumień wody”. Jedna z pięknych nimf zamieszkujących niebo Indry. Małe boginie miłości, małżonki gandharów. Nie są znane imiona wszystkich. Ale znane jest jedno z kilku – Urwasi.
    Niektóre źródła podają, że pochodzą ze wzburzonego oceanu. Są za zbyt zmysłowymi z wyglądu istotami, by móc je przypisać do wróżek.
    Apsarasy były używane przez bogów do sprawdzania stałości i nieuległości mężczyzn. Mówi się, że mogą przynieść człowiekowi szczęście w grach hazardowych. Są w stanie dowolnie zmieniać swój kształt, a człowieka doprowadzić do szaleństwa.
    Późniejsza mitologia uczyniła Apsarasy niebiańskimi kurtyzanami, faworytami Indry.

    Ciekawostka: mieszkają głównie w pałacach bogów, gdzie tańczą, śpiewają i oddają się przyjemnościom wraz z niebianami. Przebywają także w powietrzu razem z chmurami, błyskawicami i gwiazdami, czasem w drzewach. Kąpią się nagie, zawstydzając przygodnych widzów.

    Reliefy przedstawiające Apsarasy są częstym elementem zdobiącym ściany w poziomach indyjskich w grze Tomb Raider III: Adventures of Lara Croft.

Kalendarz Majów

 

    Piedra del Sol. Monolityczny dysk zwany też kalendarzem azteckim albo Kamieniem Słońca. Istniał już trzy tysiące lat p. n. e. Pewne dane wskazują na to, że był używany znacznie wcześniej. Początkowo Kalendarz Majów miał 360 dni, z czasem wprowadzono rok 365-dniowy.  Składał się z 18 miesięcy po 20 dni i 5 dni dodatkowych. Dni liczono od zera. Majowie w rachubie czasu posługiwali się dwoma cyklami: 260-dniowym (Tzolkin) i 365-dniowym (Haab).
    Upływ cykli kalendarzowych Majów są przedstawione w postaci trzech obracających się w powiązaniu ze sobą kół zębatych. W największym znajduje się kalendarz Haab (kalendarz słoneczny) – przedstawia on ponumerowane miesiące. Mniejsze koło przedstawia Tzolkin – zawiera ono dwadzieścia symboli dni. Jego pełny cykl odpowiada jednemu miesiącowi kalendarza Majów. Na trzecim, najmniejszym kole, umieszczone są liczby od jeden do trzydziestu. Były one połączone z symbolami dni. Pełny czas obrotu tego koła można porównać z naszym tygodniem.
    Dni i miesiące w kalendarzu Majów uosabiały bóstwa i określone z nimi wydarzenia. W społeczności Majów odpowiedzialnymi za objaśnianie symboli jak i pracy kalendarza, odpowiadali tzw. kapłani kalendarza. Ich zadaniem było też obliczanie skomplikowanych obliczeń astrologicznych.

    Kalendarz Majów znajduje się w:
- grze Tomb Raider I (1996) - w poziomie Caves
- grze Tomb Raider: Legend - w poziomie Bolivia
- grze Tomb Raider: Underworld - w poziomie Suthern Mexico
- grze Shadow of the Tomb Raider
- w serialu animowanym Tomb Raider Re\Visioned - w odcinku Revenge of the Aztec Mummy