Rzeźby z Wyspy Wielkanocnej

 

    Wyspa Wielkanocna (Rapa Nui) – najbardziej na wschód wysunięta wyspa Polinezji. Znajduje się o prawie 2000 km od najbliższej największej wyspy Pitcairn w archipelagu Tuamotu, 3500 km od od najbliższego kontynentu – Ameryki Południowej. Wznosi się do około 600 m n. p. m., jej długość wynosi ok. 60 km, szerokość w najszerszym miejscu – 14 km, a powierzchnia wynosi 118 km kwadratowych.
Ludność mieszkająca na wyspie posługuje się dialektem rapanui, który jest spokrewniony z dialektem Polinezji Francuskiej.
    Wyspa ta była kiedyś pod rządami Hiszpanii. Dziś zaś należy do Chile. Zachowały się do dnia dzisiejszego na niej wspaniałe średniowieczne rzeźby, których znaczenie i symbolika pozostają niewyjaśnioną zagadką.

    Rzeźby z Wyspy Wielkanocnej znajdują się w grze Tomb Raider III: Adventures of Lara Croft w poziomie RX-Tech Mines.

Dwugłowy Wąż - aztecki amulet

 

    Dwugłowy Wąż – aztecki amulet. Noszony był przez nadrzędnego kapłana jako symbol boga deszczu – Tlaloc. W oryginale ozdobiony był turkusami oraz czerwonymi i białymi muszlami.
Miał on też znaczenie dla Inków. Wierzono, że jest ucieleśnieniem bogini Amaru, która po bitwie z innymi bóstwami zamieniła się w kamień.
Do dnia dzisiejszego niektóre górskie plemiona Indian traktują niektóre kamienie jako symbol ochrony przed chorobami, noszą je w postaci proszku jak amulet.
    Niektóre podania i wierzenia mówią, że dwugłowe węże można było bardzo rzadko spotkać pod ziemią i tylko w czystych wodach źródlanych. Symbolizują one siłę i urodzaj, a także ochronę przed chorobami.

    Dwugłowy Wąż znajduje się w grze Tomb Raider I (1996) w poziomie City of Vilcabamba.

Obraz "Rome, from the Vatican"

 

    W grze Tomb Raider III: Adventures of Lara Croft w Croft Manor znajduje się obraz Joseph'a Mallord'a William'a Turner'a - Rome, from the Vatican. Obraz został namalowany w 1820 roku.

    Joseph Mallord William Turner (1775-1851) - angielski malarz i grafik. Znany jest przede wszystkim z pejzaży. Jego początkowe prace stanowiły akwarelowe pejzaże o charakterze topograficznym. Po 1796 roku zaczął malować obrazy olejne.
    Obrazy artysty charakteryzują się tym, że w większości jego dzieł nie pojawiają się ludzie. Jeśli pojawiają się, to pełnią funkcję statystów, z których z trudem można zauważyć. Dzieła Turnera zapadają w pamięć, jednak nie skłaniają do żadnych konkretnych myśli lub głębszych refleksji.

Szafir

    Szafir – minerał, odmiana korundu. Jest cenionym kamieniem szlachetnym. Tworzy przezroczyste kryształy o kolorze niebieskim w różnych odcieniach. Szafirem także nazywane są wszystkie inne (poza rubinem) przezroczyste, szlachetne odmiany korundu. Główne złoża szafiru znajdują się w okolicach Bangkoku, na zachodnich i południowych wybrzeżach Cejlonu, w Australii, USA. Używane są w jubilerstwie, ale znajdują też zastosowanie w przemyśle przyrządów precyzyjnych – m.in. w przemyśle zegarmistrzowskim.

    Szafiry zbierane są w grze Lara Croft GO w rozdziale trzecim - The Maze of Stones. Można znaleźć 32 sztuki tego minerału.

Tezcatlipoca - aztecki bóg zła

 

    W poszukiwaniu mitologii azteckiej w grze Lara Croft and the Guardian of Light ciąg dalszy...

    Tezcatlipoca – inaczej Dymiące Zwierciadło lub Pan Dymiącego Zwierciadła.  Aztecki bóg zła, ciemności i zemsty. Tego boga na rysunkach najprościej można rozpoznać po brakującej stopie. Ten Prawojownik zawładnął cyklem trzynastu dni azteckiego kalendarza i tymi wydarzeniami, które miały związek z wojnami i ofiarami w ludziach. Symbolizował mroczne siły instynktu napływające z podświadomości.
    Aztekom była znana legenda o zagładzie Tolteków, wg której upadek państwa Tolteków miał być wywołany przez Tezcatlipoca. Zsyłając zarazę uśmiercił większą część ludności.
    Podczas rytualnych obrządków związanych z czczeniem boga Tezcatlipoca używano czarodziejskie lusterka. Z ich pomocą można było nawiązać kontakt z podświadomością i z mrocznymi zakamarkami nieświadomości. Lusterka te były wykonywane z gładko wypolerowanego obsydianu.

    Imię azteckiego boga Tezcatlipoca występuje w niżej wymienionych relikwiach (obok podane poziomy, w których można zdobyć relikwie):

• Arrow of Tezcatlipoca - Temple Grounds
• Two Arrows of Tezcatlipoca - Spider Tomb
• Three Arrows of Tezcatlipoca - Toxic Swamp
• Golden Arrow of Tezcatlipoca - Toxic Swamp
• Mask of Tezcatlipoca - Stronghold Passage
• Fist of Tezcatlipoca - Stronghold Passage

Przypowieść o tygrysie w wierzeniach tajlandzkich

 

    W wierzeniach tajlandzkich istnieje pewna przypowieść o tygrysie:

    Dawno temu w Tajlandii nieopodal świątyni, przy drodze prowadzącej do Chiang Mai, mieszkał mnich. Posiadł sztukę przemiany w tygrysa. Za dnia był uczonym mężem. Licznie odwiedzający go podróżnicy  składali mu ofiary, by wymodlił im bezpieczną drogę. Zaś w nocy zamieniał się w tygrysa. Skradał się do obozowisk, w których spali przewodnicy stad bydła. Pożerał najtłustszego cielaka.
    Pewnego razu jeden z kupców nabrał podejrzeń. Jednego wieczora sporządził atrapy bawołów z bambusa. Nocą czuwał. Spostrzegł tygrysa. Szybko wypowiedział magiczne słowa, klasnął w dłonie – a bambusowe bawoły ożyły. Stado ruszyło w stronę tygrysa, otoczyło i poraniło rogami. Tygrys uciekł, lecz o poranku znaleziono w świątyni martwego mnicha.

    Tygrysy występują w poziomie Coastal Thailand w grze Tomb Raider VIII: Underworld.

Obraz "Mares and Foals in a River Landscape" (George Stubbs)

 

    W grze Tomb Raider II: Starring Lara Croft / The Dagger of Xi'an w Croft Manor znajduje się obraz Mares and Foals in a River Landscape (Klacze i źrebięta w krajobrazie rzeki).

    George Stubbs (1724-1806) – angielski malarz, głównie animalista. W młodości zajmował się uprawianiem malarstwa portretowego i studiował anatomię człowieka i zwierząt. W 1759 roku wprowadził się do Londynu. Tu pracował nad tekstami i ilustracjami traktatu „Anatomia konia” (wydany w 1766 roku). Jego dzieła malarskie przedstawiają jego najbardziej ulubiony temat – animalistyczny.

    Dane obrazu:

• lata powstawania: 1763-1768
• technika: olej na płótnie
• rozmiary: 99x159 cm
• znajduje się w: Tate Gallery, Londyn

Centaur - symbol dwóch natur człowieka

 

    Centaur – fantastyczne stworzenie wywodzące się z mitologii greckiej. Jest symbolem chmur, obłoków, rumaków niebieskich, gwałtowności lawin i strumieni górskich; a także żywotności, śmierci, namiętności, zwierzęcej brutalności, barbarzyństwa, mądrości, chytrości. Dzika istota – koń z głową i torem człowieka. Symbol dwóch natur człowieka.    Stworzenie to zostało stworzone prawdopodobnie z opowieści o egzotycznych ludach używających koni pod wierzch.

    Posągi dwóch centaurów, które ożywają, znajdują się w grze Tomb Raider I (1996) w poziomie Tomb of Tihocan. Pojawiają się także w poziomach na Atlantydzie, w pierwszym oficjalnym dodatku Unfinished Business, Tomb Raider Anniversary.

Kwarc

 

    Kwarc – minerał, dwutlenek krzemu, jedna z krystalicznych odmian krzemionki. Występuje w kilku postaciach polimorficznych.
    Przełam minerału jest muszlowy, połysk szklisty. Kwarc tworzy kryształy o wyróżniającej się postaci, osiągające niekiedy długość do około jednego metra. Jest minerałem bezbarwnym, ale bywa zabarwiony różnymi domieszkami, tworzy odmiany przezroczyste albo przeświecające, cenione jako kamienie półszlachetne: fioletowy – ametyst, żółty – cytryn, czarny, brunatny, zadymiony, czarny morion, różowy, niebieski i inne.
    Kwarc jest najpospolitszym minerałem skorupy ziemskiej, jest  składnikiem wielu skał magmowych, osadowych oraz metamorficznych.

    Kwarc zbierany jest w grze Lara Croft GO w pierwszym rozdziale - The Entrance. Znaleźć w nim można sześć sztuk.

Hale Trajana - centrum handlowe w starożytnym Rzymie

 

    Hale Trajana – imponujący kompleks – stu pięćdziesięciu sklepów i biur, wzniesiony przez głównego architekta Trajana – Apollodorosa z Damaszku. Kompleks przecina stara ulica Via Biberatica. Jej nazwa odwołuje się do mieszczących przy niej tawern i oberży. Głównym budynkiem był dwupiętrowy półokrąg, w którym mieściły się poszczególne sklepy, magazyn win, oliwy i zboża. Można tu było dostać właściwie wszystko: od świeżych ryb, po drogie jedwabie i przyprawy. Można powiedzieć, że w starożytności Hale Trajana pełniły funkcję dzisiejszych nowoczesnych centrów handlowych.

    Trajan (Marcus Ulpius Traianus, ur. 18 września 53 n.e., zm. 8 sierpnia 117 n.e.) – cesarz rzymski w latach 98-117 n.e. Wybitny dowódca i administrator, za którego panowania cesarstwo rzymskie osiągnęło najrozleglejsze terytorium. Jako jedyny wśród cesarzy otrzymał w 114 r. n.e. tytuł Optimus – z łacińskiego, ‘Najlepszy’.
    Toczył długie i ciężkie wojny. Dla ich prowadzenia niezbędne było stworzenie dwóch nowych legionów (legio II Traiana i legio XXX Ulpia), a także wzmocnienie siły militarnej państwa rzymskiego do 30 legionów.

• Forum Trajana – największe, chluba architektury i urbanistyki starożytnego Rzymu. Dzieło Apollodorosa z Damaszku, dedykowane w 114 r.n.e.

• Łuk Trajana – w Benewencie (w Kampanii, Włochy południowe) – został wzniesiony w 114 r.n.e.. Płaskorzeźby umieszczone na Łuku przedstawiają sceny z życia cesarza.

    W grze Tomb Raider V: Chronicles Hale Trajana znajdują się w poziomie Trajan's Markets, natomiast jego popiersie znajduje się w poziomie The Colosseum.

Garuda - święty ptak z mitologii indyjskiej

 

    Garuda – z mitologii indyjskiej: święty ptak, półbóg unoszący Wisznu. Znany jest też w Indonezji – uczyniono Garudę symbolem tamtejszych linii lotniczych.
    Garuda przedstawiany jest jako paw z długim ogonem, jednak zaliczany jest do rodziny orłów. Różnie jest opisywany: jako posiadający złote ciało, jako złoty orzeł, lub z białą głową. Możliwe, że jest orłosępem, który rzekomo jest widywany nad Himalajami.
    Garuda jest królem ptaków, które służą Wisznu. Często Wisznu i Lakszmi przedstawiani są razem na grzbiecie Garudy podczas swojej podróży do swego nieba miłości.
Wzbijający się w przestworza Garuda symbolizuje ludzkiego ducha. Zatem jest symbolem każdego myślącego człowieka.

    Garuda jako boss występuje w grze Tomb Raider II: Starring Lara Croft/The Dagger of Xi'an w poziomie Ice Palace oraz w dodatku Tomb Raider II GOLD: The Golden Mask w poziomach The Kingdom i Nightmare in Vegas.

Apis - wcielenie boga Ptah

 

    Apis – boski byk, uważany za wcielenie boga Ptah.  Był swego rodzaju wyrocznią. Przychodzili Egipcjanie do niego z różnymi pytaniami. Jego gesty głową brano za odpowiedzi. Rodził się ponoć w wyniku zapłodnienia krowy przez promień słoneczny. Winien mieć określone cechy fizyczne. Uznawany za boga, miał swój własny krowi harem. Ozdabiany klejnotami, miał specjalne sanktuarium.
    Ciekawostka dodatkowa: Ptolemeusz I Soter przeniósł kult Apisa do Aleksandrii. Stamtąd dotarł także do Aten, a nawet do Rzymu.

    Apis jest jednym z przeciwników Lary w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation. Lara napotyka kilka byków na swojej drodze. Występują w poziomach: Guardian of Semerkhet, Street Bazaar oraz Underneath the Sphinx.

Gwiazda Dawida

 

    Gwiazda Dawida – albo Pieczęć Salomona. Sześcioramienna gwiazda (heksagram), utworzona z dwóch przeplecionych trójkątów równobocznych – jeden skierowany ku górze, drugi – ku dołowi. Symbol ten oznacza „jedność w dwoistości”. Magen David (hebr. „Tarcza Dawida”), której przypisuje się magiczne właściwości ochronne, może być porównywana do Tarczy Bożego Zbawienia. Gwiazda Dawida jest godłem Izraela.
    Pochodzenie Gwiazdy Dawida dokumentowane archeologicznie może łączyć się z mieszkańcami ziemi Kanaan i z kultem planety Saturn. Gwiazda Dawida w symbolice nagrobnej oznaczała bogactwo doczesne lub duchowe zmarłego. Symbol ten w okresie Zagłady był znakiem tożsamości narodowej.

    W grze Tomb Raider V: Chronicles w poziomie Streets of Rome znajdują się dwa klucze Garden Key, które  są przedstawione w kształcie symbolu Gwiazdy Dawida.

Pszczoły - owady powstające z łez boga Słońca Re

 

    Hodowla pszczół była prowadzona w Egipcie już od trzeciego tysiąclecia przed naszą erą. Z papirusów można wyczytać, że pszczelarze, chcąc zachęcić owady do wyrojenia się z ula, przywoływali je fletem wykonanym z trzciny. Wg mitologii egipskiej pszczoły powstały z łez boga Słońca Re. Starożytni Egipcjanie uznawali je za istotne owady, więc ich wizerunki spotykane są niejednokrotnie w świątyniach poświęconych bogom.
    Miód wykorzystywany był jako środek spożywczy, ale używany też był w sztuce leczenia, a także do wytwarzania różnego rodzaju maści.
    Ciekawostka dodatkowa: imiona królów pierwszych dynastii dolno-egipskich zawsze zawierały przydomek Księcia Pszczoły. W późniejszym czasie władca otrzymywał tytuł n(y)-swt-bit, co oznacza: ten, który przysłuchuje się pszczołom i sitowiu. Sitowie stało się godłem Górnego Egiptu. Łączono pszczoły z boskimi przodkami faraonów. Stąd główna świątynia bogini wojny Neith w Sais była określana jako Zamek Pszczół.

Hieroglif przedstawiający pszczołę można napotkać w grze Tomb Raider I (1996) w poziomie City of Khamoon.

Tiwanaku - metropolia handlowa nad Titicaca

 

    Do dnia dzisiejszego snute są domysły czym było Tiwanaku. Z zarysów ruin wynika, że mogło być miastem świątynnym lub metropolią handlową znajdującym się nad jeziorem Titicaca. Inkaski bóg stwórca Wiracocha przedstawiany jest między innymi na Intipunku, Bramie Słońca Tiwanaku.
Większość budowli pochodzi z czasów rozkwitu kultury Tiwanaku, który datuje się na III-VIII w. Z kamienia zostały zbudowane tylko najważniejsze mury. Pozostałe budynki służyły jako kamieniołom. Wydobywane kamienie służyły do budowy kościołów i domów.
    Pierwotna nazwa miasta to Taypikala, co znaczyło „kamień w centrum”. Nazwa ta pochodziła od słów w języku ajmara taypi (środek, centrum) i kala (kamień).  Tiwanaku jest najważniejszym i najbardziej wartym zwiedzenia miejscem kultury prekolumbijskiej w Boliwii. Wpisane jest na Listę UNESCO. Znajduje się w odległości około 70 kilometrów od La Paz, na ziemnym Płaskowyżu Altiplano, na wysokości 3800 metrów n.p.m. Ruiny miasta rozciągają się na obszarze ponad pięciu kilometrów kwadratowych.

Święta w Tiwanaku:
    W Tiwanaku odbywają się liczne święta, między innymi:
- 21 czerwca – święto przesilenia słonecznego. Zabawa przy muzyce i tańcach trwa całą noc. Około godziny 5:00 rano wszyscy uczestnicy udają się w kierunku ruin.
- 14 września – cała wieś pozostawia swoje codzienne troski i obowiązki. Ludzie świętują przez cztery kolejne dni swoje tradycyjne święto z wystawami, jarmarkami, tańcami, muzyką oraz procesjami.

    W grze Tomb Raider VII: Legend Lara zwiedza Tiwanaku w poziomie Bolivia.

Gryf - częsty motyw sztuki starożytnej

 

    Gryf – z mitologii greckiej: fantastyczny stwór w postaci uskrzydlonego lwa o głowie i szponach orła. W Grecji został przejęty z religii i legend Wschodu. Był strażnikiem podziemnych pokładów złota na Północy. Gryf był częstym motywem w sztuce Mezopotamii, Egiptu, egejskiej, grecko-rzymskiej, heraldyki i bestiariuszy średniowiecznych, a także późniejszej sztuki dekoracyjnej (np. w postaci pucharów w kształcie głowy gryfa, gryfy w zaprzęgu rydwanów bogów, w arabeskach, itp.). W średniowieczu gryf był popularnym symbolem połączenia natury boskiej i ludzkiej w Chrystusie, tj. unii hipostatycznej.

    Kilkukrotnie można napotkać gryfy w grze Tomb Raider V: Chronicles w poziomie Trajan's Markets.

Geneza imienia Totec

 

    Prawdopodobnie wielu z Was zastanawia się, czy w grze Lara Croft and the Guardian of Light twórcy poukrywali imiona innych bogów azteckich. Okazuje się, że tak. Imię towarzysza Lary - Totec - też ma swoje odniesienie w mitologii Azteków.

    Xipe Totec – aztecki bóg zwłok. Wymagał od ludzi nieustannego składania krwawych ofiar. W tym celu Aztekowie ogłuszali jeńców narkotykami i lekami. Praktykowali drastyczny rytuał obdzierania ich żywcem ze skóry. Następnie ze zwłok wyjmowane było serce i składane w ofierze bogu. Wojownicy, którzy zdejmowali skóry ogłuszanym jeńcom, zakładali je na siebie, a na twarz maski. Wykonując w takim „stroju” taniec prosili boga Xipe Totec o życiodajne siły i urodzaj dla państwa. Pod koniec święta zgniłe skóry wszystkich zabitych jeńców składane były w piwnicach świątyni boga Xipe Totec. Cały rytuał budził wstręt u Azteków, jednak czuli się zobowiązani do wypełnienia paktu o umacnianiu i karmieniu cierpieniem i zwłokami nie tylko tego boga, ale też wszystkich demonicznych istot świata Podziemi. Popękana skóra jeńca na ciele wojownika symbolizowała otoczkę nasienie kukurydzy, która podczas kiełkowania nowej rośliny także ulega rozerwaniu. Xipe Totec był jednym z wcieleń boga Tezcatlipoca, Dymiącego Zwierciadła.

Szmaragd

 

    Szmaragd – minerał, odmiana berylu. Jest cenionym kamieniem szlachetnym o barwie zielonej uwarunkowanej drobną domieszką chromu. Jego główne złoża znajdują się w Kolumbii, Brazylii, Rosji (góry Ural), Indiach, Egipcie i w południowej Afryce. Można otrzymywać go także syntetycznie. Od czasów starożytnych wykorzystywany był w wyrobach jubilerskich, szczególną popularność miał w czasach hellenistycznych.

    Szmaragdy są zbierane w grze Lara Croft GO w Chapter II: The Maze of Snakes. Można znaleźć dziewiętnaście sztuk tego minerału.

Wazon Malarza Niobidów

    Malarz / Mistrz Niobidów – grecki malarz wazowy okresu 480-400 p.n.e. Był jednym z przedstawicieli stylu swobodnego w malarstwie czerwono figurowym. Działał pod wpływem Polignota. Wiernie naśladował niektóre z jego dzieł głównie w kwestii kompozycji. Malarstwo Malarza Niobidów charakteryzowało się ustawianiem postaci wzorem Poligonta na różnych poziomach. Dawało to efekt wieloplanowości przedstawień, który sugerował głębię przestrzeni. W jego dziełach można zaobserwować swobodne operowanie skrótami perspektywicznymi – posługiwał się różnymi odcieniami pokostu. W tematyce najbardziej preferował motyw Niobidów. Jednym z jego najbardziej znanych dzieł jest krater z Luwru z okresu 460-450 p.n.e. – z jednej strony znajduje się Apollin i Artemida zabijający Niobidów, a z drugiej scena przedstawiająca wyprawę Argonautów. Scena ta prawdopodobnie była wzorowana na malowidle Polignota zdobiącym Lesche Knidyjczyków w Delfach.
    W demie: w grze znajduje się wazon przedstawiający fragment malowidła zdobiącego attycki czerwono figurowy krater datowany na ok. 460 r. p.n.e. Scena malowidła przedstawia zgromadzenie herosów. Po środku stoi Herakles, którego można rozpoznać dzięki maczudze, łuku i lwiej skórze. Pozostałe postacie nie mają charakterystycznych atrybutów, które ułatwiłyby ich identyfikację. Nie są też określeni inskrypcjami, które mogłyby podawać ich imiona.

    Wazowe malarstwo – jeden z rodzajów malarstwa służący do ozdabiania głównie greckich naczyń ceramicznych. Zamiennie często używa się terminu obocznego „ceramika malowana”. Malarstwo wazowe zaliczane jest do najlepiej znanego rodzaju malarstwa antycznego. Istnieje kilka milionów naczyń lub ich fragmentów, które dotrwały do naszych czasów. Wyróżnić można malarstwo wazowe minojskie, mykeńskie i greckie. Ostatnie (greckie) dzielimy na style: geometryczny, orientalizujący, czarnofigurowy, czerwono figurowy.
    Dzięki zgromadzonej wiedzy potrafimy obecnie określić nie tylko ogólne attyckie pochodzenie naczynia, ale też warsztat, w którym powstało oraz autora malowidła. Ceramika malowana stanowi dobre źródło informacji o kulturze, rzemiośle, obyczajach i najróżniejszych dziedzinach życia starożytnych Greków. Malarstwo wazowe zanika pod koniec IV w. p.n.e.

    Wazon autorstwa Malarza Niobidów znajduje się w demie gry Tomb Raider IV: The Last Revelation zawierające część poziomu The Lost Library. Wazon niestety nie został wykorzystany ani w pełnej wersji gry, ani w poziomie promującym grę The Times Exclusive Level.

Bes - karzeł chroniący śpiących, kobiety w ciąży i noworodki

    Bes – z mitologii egipskiej: karzeł z pucołowatą twarzą z gęstą brodą. Jego wizerunek był przedstawiany zawsze przodem, z mieczem lub nożem i z tarczą. Początkowo wiązany z Setem.
    Zakochał się w bogini Tawaret, o głowie hipopotama. Razem czuwali nad kobietami w czasie ciąży i porodu a także noworodkami. Bes czuwał także nad śpiącymi – zarówno dorosłymi, jak i dziećmi. Dzięki swemu groteskowemu wyglądowi przepędzał nieprzyjaciela, dlatego jego wizerunek często był przedstawiany na podpórkach pod głowę. Często przedstawiano tego karła w tańcu lub podczas gry na różnych instrumentach. Jego sylwetka pojawia się także na murach mammisi (świątyni narodzin) w świątyniach z Okresu Późnego. Ku jego czci stawiano mu też posągi. W jego świątyni w Abydos działała wyrocznia, która tłumaczyła sny.

    Wizerunek karła Bes można znaleźć kilkukrotnie na drzwiach w grze Tomb Raider IV: The Last Revelation w poziomie Cleopatra's Palaces.